Kardeşler Arasındaki İdeal Yaş Aralığı Nedir?

İlk çocuğumu 7 yıl önce dünyaya getirdim. Hiçbir zaman tek çocuklu olmayı düşünmemiştim. Ama ilk çocukta yaşadığımız sıkıntılar ve hayatımızda olan değişikliklerin getirdiği zorluklar ikinci bir çocuğu neredeyse imkansız kıldı. Kızımın 4 yaşına gelmesiyle birlikte göreceli olarak rahatlayan yaşamımız arada bu düşüncemizde gelgitler yaşattıysa da tekrar çocuk öncesi günlere -biraz da olsa- dönebilmiş olmak, yeniden çocuk sahibi olma konusunda ayağımızı geri geri götürüyordu. Kardeş isteyen kızımız bile bırakmıştı artık bu isteğini, köpekte karar kılmıştı!  Ancak bu durum, yani onun tek çocuk fikrine alışması ve böyle daha mutlu olduğunu ifade etmeye başlaması bende bir uyarı etkisi yarattı.

2013 yazı itibariyle aldı beni bir düşünce. Yaşım ilerliyordu, kızımın yaşı da öyle. Biz bu konuda netleşmedikçe iki kardeş arasındaki yaş farkı her geçen gün daha da artıyordu. Artık çok geçti bunu düşünmek için ama üst üste çocuk sahibi olmuş olsam daha mı iyi olurdu? Ama yok, bizim durumda öyle bir ihtimal düşünülemezdi. Kesin ben ruh sağlığımı yitirirdim. Hem o zaman çocuğa ne faydam olurdu ki? Şimdi olursa da yaş farkı fazla olurdu. “Çok mu sorun olur?” derken bir baktık ki ikinci bebek geliyor. “Bizle kalır mı gider mi?“ derken hamileliğin sonlarına doğru ilerliyorum şimdi. Hala var kafamda bir sürü soru ama iki çocuk arasındaki ideal yaş konusunda okuduklarım beni bir parça rahatlattı.

Bunları sizinle de paylaşmak isterim:

Çocuklar Arasında İdeal Yaş Aralığı Var mı?

Bu konuda kesin birşey söylemek zor. New England Journal of Medicine tarafından yayınlanan bir çalışma bir doğumdan sonra tekrar gebelik için annelerin 18-23 ay beklemesini öneriyor. Amerika’daki kardeşler arasındaki ortalama yaş farkına bakılırsa – ki bu 2.5 yaş- ortalama ebeveynin bu tavsiyeyi dikkate aldığı görünüyor. Fakat şunu bilmek gerek ki, söz konusu çalışma erken doğum, düşük kilolu bebek doğumu riskini azaltmak ve dünyaya sağlıklı bir bebek getirmek için ideal  bekleme süresini veriyor yoksa kardeşler için ideal yaş aralığı açısından bir değerlendirme değil.

Benim gördüğüm kadarıyla çocuklar arasında az  ve çok yaş farkı olması durumunda farklı artılar ve eksiler yaşanıyor. Bunlara bir  göz atarsak:

Çocuklar Arasındaki Yaş Farkının Az Olmasının Artıları

Çocuklar beraber büyür, birlikte oynar, hayat boyu birbirlerinin arkadaşı olurlar. Yaşları çok yakın olduğu için, oyuncakları, kıyafetleri paylaşırlar, okulları ve aktiviteleri aynıdır, çoğu zaman arkadaşları da öyle.  Bu durum anne baba için daha kolaydır.

İki çocuğu aynı aynı anda büyütmenin aileyi birleştirici bir etkisi vardır. “İki küçük çocuğu büyütürken yaşanan zorluklar babaları daha çok işin içine çeker” der Sybil Hart, Preventing Sibling Rivalry’nın (Kardeş Rekabetini Engellemek) yazarı. “İşler o kadar fazladır ki en yabancı ve isteksiz baba bile işin içine girmek zorunda kalır”.

Yaş aralığı 2’den küçük ise büyük çocuğunun yerinin alınması, kendi alanı veya sahiplenme gibi duyguları tam olarak anlamadığı için gelen bebeğe tepki duyma ihtimali daha azdır. Henüz kesintisiz bir anne baba ilgisine maruz kalmadğı için anne-baba tarafından daha çok tercih edilme gibi bir beklentisi de yoktur. Bu gibi artılar ergenliğe kadar devam eder.

Çocuklar arasında az yaş farkı olması ebeveynlerin kariyer ve çocuk bakımı kararlarına da yardımcı olur. Çoğu zaman iki çocuk için ayrı ayrı yuva parası ödemek yerine, ikisi için bir bakıcı tutmak daha hesaplı olur.

Ebeveynler aynı anda iki çocuğun bebeklik sıkıntlarını geride bırakırlar.

Çocuklar Arasındaki Yaş Farkının Az Olmasının Eksileri

Ebeveynler için ilk yıllar çılgın bir tempoda geçer. Uykusuz geceler, bebek bezleri, emzirme, püreli yemekler ve çamaşır feci yorucudur.

Aynı anda benzer ihtiyaçları olan çocuklara yetişmeye çalışmak çok zordur. İlk bebeğin uyku düzeni daha oturmamışken yeni bir bebek dünyaya gelir.Yeni doğmuş bebeğin zorluklarının yanı sıra, 2 yaş çocuğunun tantrumları ile baş etmek zorunda kalınır.  Biri tuvalet eğitimi alırken bir diğeri için gece gündüz emzirme ve uykusuz kalma durumları anne için tüketicidir.

Üst üste çocuk sahibi olunca ebeveynlerin çocuklara ayrı ayrı zaman ayırma imkanı olmaz. Sürekli her ikisine de yetişmeye çalışırlar.

Dışarı çıkarken her iki çocuk için de hazırlık yapmak gerekir. Birisi için bebek bezi alırken diğeri için tuvalet eğitimi için gerekli olan ekstra kıyafetler hazırlanmalıdır.

Yine iki yaş aralığı çocuğun bağlanma ihtiyacının en fazla olduğu dönemdir. Çalışmalar bu dönemde hiçbir çocuğun anne-çocuk arasındaki bağı yaratmak için yeterli oranda anne ilgisini alamadığını göstermektedir. (Kauai Longitudinal Study).

5 yaş gibi çocuk kendine yeten bir hale gelir ve bu diğer çocuğa daha fazla zaman ayırmak zorunda olan annenin yaşamını kolaylaştırır. Büyük çocuk okuldayken bebekle geçirilecek bir sürü zaman vardır.

Yaşca yakın olmak rekabeti artırır. Küçük çocuk okulda akademik olarak hep büyüğün gölgesinde kaldığını hisseder.

Yaşları yakın iki çocuğu aynı anda büyütürken ekstra masraflar çıkar: ikinci bir karyola, ikinci bir araba koltuğu, ikili bir bebek arabası gibi.

İki yaş farklı çocuklarda kardeş kıskançlığı  yoğun yaşanır.  2 yaş civarı çocuklar çok kendilerine dönüktürler ve çevrelerini kontrol edememeleri kıskançlığa yol açar.

Eğer kardeşler arasında 2 yaş gibi bir fark varsa, çocuklar kendileri ve aileleri hakkında daha fazla olumsuz düşünme eğilimdedirler . Çocuklar bu yaş döneminde ailelerini paylaşmaya hazır olmadıklarından yeni kardeşe karşı bir kızgınlık beslerler ve bu da onların kendilerine saygısını azaltır. Eğer yaş aralığı 1’den az veya 4’den çok olursa bu olumsuzluk yok olur.

İki çocuğu aynı anda okul ve aktivite masrafları aileyi zorlayabilir.

İki yaş civarındaki bir çocuk hamilelik sıkıntılarınızı anlamaz; sürekli koşmak, tırmanmak ister ve bu durum sürekli gözetim gerektirir.

Çocuklar Arasındaki Yaş Farkının Fazla Olmasının Artıları

4 yaştan fazla yaş aralığı büyük çocuğun kendine saygısı için oldukça iyidir. Annenin babanın ilgisini senelerdir aldığı için daha güvenli ve bağımsızdır.

Büyük çocuk anne baba ile bağ kurmak için yeterince zaman geçirdiği için artık yol gösterici rolünü oynamaya hazırdır. Bebeği rakip olarak görmez, daha çok sevmek ve eğlenmek için var olduğunu düşünür.  Bebekle anneyi paylaşan değil, anneyle bebeği paylaşan kişidir.

Çocuklarda fiziksel saldırı 2-4 yaş arasında daha yoğun olur ve sonra azalır .O nedenle yaş farkı 4’den fazla ise büyük kardeş yeni gelene nazik olur.

Büyük çocuk sabır, paylaşım, şefkat ve işbirliği konularında yetenek geliştirir.

Annede ve babada yıllardır ebeveyn olmanın güveni vardır. Daha rahat olunur bu sefer ve küçük şeyler o kadar dert edilmez.

Aileler çocuklarından daha fazla keyif alırlar çünkü her birine yeterince zaman ayırabildikleri için sürekli baskı altında değillerdir.

Çiftler daha sağlam ve kalıcı ilişki kurarlar.

Ebeveynlik süresi uzar, çocuksuz yuva günleri biraz daha ertelenmiş olur.

Çocuklar Arasındaki Yaş Farkının Fazla Olmasının Eksileri

Küçük büyüğe rahat vermez, odasını dağıtır.

Büyük abla veya abi olmaktan bıkar.

Bambaşka ilgi alanları ve aktiviteleri olan çocukların ihtiyaçlarını karşılamak ebeveynler için zor olur. Bir tanesi legodan kale yaparken diğeri onu yemeğe çalışabilir. Aynı arkadaşı ve hobiyi paylaşmazlar.

Bazı annelere kendine yeten bir çocuktan sonra tekrar bebeğe bakmak zor gelir.

Arada 4 yıldan fazla yaş farkı olduğu durumlarda: 

Bebek bakımı tavsiyeleri sürekli değişim halinde olduğundan (Ek gıdaya başlama, aşı takvimi gibi bilgiler 2-3 yılda bir değişir) bu konuda tekrar tüm bilgileri yenilemek gerekir.

Enerjik, yürümeye yeni başlamış, bir çocuğun enerjisine yetişmeye çalışmak ve uykusuzlukla mücadele  kolay değildir.

Birisi sosyalleşip partilere, konserlere giderken küçük olan diğer çocuğu da beraberinde taşımak ebeveynlere zor gelir.

Dışarıda geçirilen zamanlarda her çocuğun ihtiyacı farklıdır. Aynı anda her ikisini de tatmin etmek mümkün değildir. Çiftler çocukları memnun etmek adına tam ters yönlere çekilmiş olarak bulur kendini.

Kardeşler hep farklı okullara giderler. Bu aileler için lojistik zorluk yaratabilir.

Aradaki yaş farkı çok olursa (10 yıldan fazla), her iki çocuk da tek çocuk gibi büyüdüğünden aralarındaki paylaşım az olur. Çocuklar arasında kardeşlik duyguları gelişmez. Büyük adeta bebek bakıcısı görevi görür.

Yukarıda sayılan artılar ve eksiler araştırmalar ve tecrübelere dayanarak oluşturulmuştur. Ancak şunu unutmamak gerekir ki her çocuk farklıdır ve her aile ortamı da öyle. Dolayısıyla artıların da eksilerin de seviyesi çocuktan çocuğa, aileden aileye değişir. Ayrıca çocukların arasındaki yaş farkı ayarlama konusunda tabiat ana her zaman planlarla paralel ilerlemez. O nedenle pek çok başka konuda olduğu gibi ebeveynlikte de esnek olmak ve aileye yeni katılan her çocuğu sevgiyle karşılamak çok önemlidir.

Kaynak:

http://www.babyzone.com/getting-pregnant/family-planning/child-spacing-family-planning_67476

http://www.thealphaparent.com/2012/07/what-no-one-tells-you-about-child.html

http://theattachedfamily.com/?p=1216

http://www.parenting.com/article/ready-for-another-child?page=0,3

http://www.babble.com/toddler/20-reasons-im-glad-my-kids-are-6-years-apart/absolute-adoration/

Not Bu yazı Alternatif Anne’de 24.03.2014 tarihinde yayınlanmıştır. http://alternatifanne.com/kardesler-arasindaki-ideal-yas-araligi-nedir/